یادگیری جاوا اسکریپت را از کجا شروع کنیم؟ همه آنچه باید بدانید

اگر زبان جاوا اسکریپت نبود، سایت‌ها همچنان خشک و بی‌روح بودند؛ فقط متن و عکس، بدون هیچ دکمه‌ تعاملی، اسلایدر و هیچ جذابیتی. ولی، با آمدن جاوا اسکریپت، همه چیز تغییر کرد. این زبان برنامه‌نویسی، قلب تپنده‌ وب مدرن است و یادگیری آن، دری به دنیای طراحی وب تعاملی باز می‌کند.

احتمالاً می‌خواهید بدانید یادگیری جاوا اسکریپت سخت است یا آسان؟ راستش را بخواهید، هر چیزی بدون مسیر درست، سخت و طاقت‌فرسا است. اگر گام‌به‌گام جلو بروید، یادگیری‌اش نه‌تنها آسان، بلکه لذت‌بخش هم می‌شود. بیایید ببینیم برای شروع یادگیری جاوا اسکریپت، چه پیش‌نیازهایی لازم است.

جاوا اسکریپت چیست؟

جاوا اسکریپت یکی از ستون‌های اصلی دنیای وب است که در کنار HTML و CSS به سایت‌ها جان می‌بخشد. این زبان برنامه‌نویسی، صفحات وب را از حالت ایستا خارج کرده و آن‌ها را تعاملی می‌کند. هر بار که روی یک دکمه کلیک کرده، اسلایدری را جابه‌جا می‌کنید یا یک پاپ‌آپ روی صفحه ظاهر می‌شود، جاوا اسکریپت در پس‌زمینه مشغول کار است.

 ولی، ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ این زبان فراتر از مرورگرها رفته و در محیط‌هایی مثل Node.js برای توسعه سمت سرور، Electron برای ساخت برنامه‌های دسکتاپ و React Native برای اپلیکیشن‌های موبایل هم استفاده می‌شود.

پس، جای تعجب ندارد که جاوااسکریپت برای دهمین سال پیاپی در نظرسنجی سالانه Stack Overflow به‌عنوان محبوب‌ترین و بهترین زبان برنامه نویسی برای شروع از صفر شناخته شده است.

چرا باید زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت را یاد بگیریم؟

جاوا اسکریپت (JS) زبان برنامه‌نویسی اصلی وب است و این روزها در طراحی سایت‌ها، برنامه‌های موبایل و حتی برنامه‌نویسی سمت سرور کاربرد فراوانی دارد. یادگیری آن می‌تواند شما را به دنیای جذاب برنامه‌نویسی وارد کند و فرصت‌های شغلی خوبی را برایتان به ارمغان بیاورد.

با تسلط بر جاوا اسکریپت می‌توانید در دو بخش اصلی برنامه‌نویسی وب یعنی فرانت‌اند (طراحی و رابط کاربری) و بک‌اند (پردازش داده‌ها و عملکرد سایت) فعالیت کنید. یادگیری هر دو بخش شما را به یک برنامه‌نویس فول‌استک تبدیل می‌کند و توانایی توسعه کامل یک پروژه وب را خواهید داشت.

همچنین، فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌های جاوا اسکریپت مثل React ،Angular و Vue.js به شما کمک می‌کنند برنامه‌های‌تان را سریع‌تر و کارآمدتر توسعه دهید. در واقع، یادگیری جاوا اسکریپت به شما کمک می‌کند در پروژه‌های متنوع و پیشرفته شرکت کنید و مسیر شغلی موفقی برای خود بسازید.

می‌خواهید بدانید جاوااسکریپت و پایتون چه تفاوت‌هایی دارند و کدام‌یک برای شروع برنامه‌نویسی مناسب‌تر است؟ در مقاله مقایسه جاوااسکریپت و پایتون، پاسخ را پیدا کنید.

پیش‌نیاز یادگیری جاوا اسکریپت چیست؟

جاوا اسکریپت یکی از بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی برای توسعه وب است و هر روز محبوب‌تر می‌شود. دلیلش هم وجود فریم‌ورک‌های قدرتمندی مثل انگولار (Angular)، ری‌اکت (React) و ویوی (Vue) است که نقش مهمی در توسعه وب دارند.

این زبان همیشه در حال پیشرفت است و هر سال ابزارها و فریم‌ورک‌های جدیدی برای کمک به توسعه‌دهندگان عرضه می‌شود تا کارشان را سریع‌تر و بهتر انجام دهند.

در ادامه، مفاهیمی را معرفی می‌کنیم که قبل از یادگیری جاوا اسکریپت باید بدانید. بدون این پیش‌نیازها، یادگیری جاوا اسکریپت مثل رانندگی بدون گواهینامه است. شاید بتوانید زبان جاوا اسکریپت را یاد بگیرید، ولی اصولی و حرفه‌ای نخواهد بود. 

۱. برای تسلط بر HTML و CSS آماده شوید

فریمورک‌های جاوااسکریپت ارتباط نزدیکی با HTML و CSS دارند، چون برای طراحی و تغییر ظاهر صفحات وب استفاده می‌شوند. پس قبل از یادگیری آن‌ها باید HTML و CSS را خوب بلد باشید.

چیزهایی که باید یاد بگیرید:

• اصول HTML و نحوه ساختاردهی صفحات
• استایل‌دهی با CSS، انیمیشن‌ها و عناصر خاص
• طراحی واکنش‌گرا با فریمورک‌های CSS یا Media Queries

پس اول HTML و CSS را یاد بگیرید، بعد سراغ نقشه راه جاوا اسکریپت و فریمورک‌های آن بروید.

۲. مفاهیم پایه جاوا اسکریپت (Vanilla JavaScript) را به‌خوبی درک کنید

قبل از کار با فریمورک‌ها، باید ساختار و مفاهیم برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت را یاد بگیرید، چون پایه‌ اصلی همه‌ آن‌ها است. مباحث مهم جاوا اسکریپت که باید بلد باشید، شامل موارد زیر است:

• متغیرها
• شرط‌ها
• حلقه‌ها
• توابع
• رویدادها
• کلاس‌ها و اشیا
• آرایه‌ها و …

همچنین باید با مفهوم DOM (Document Object Model) آشنا شوید، چون به شما کمک می‌کند با HTML و CSS تعامل داشته باشید.  در این مرحله از یادگیری، بهتر است بیشتر به سینتکس (Syntax) توجه کرده و با روش‌های مختلف یادگیری آشنا شوید.

یکی از مشکلات رایج کسانی که قصد دارند جاوا اسکریپت را یاد بگیرند، این است که بعد از تسلط بر اصول اولیه، سریع به سراغ فریم‌ورک‌ها می‌روند. این یک اشتباه است، چرا که در این حالت نه تنها با مفاهیم فریم‌ورک آشنا می‌شوید، بلکه به‌طور همزمان با ویژگی‌های جدید جاوا اسکریپت مثل کلاس‌ها، توابع و… روبه‌رو خواهید شد. مشکل جایی است که نمی‌توانید تفاوت بین ویژگی‌های فریم‌ورک و خود جاوا اسکریپت را تشخیص دهید.

۳. یادگیری جاوا اسکریپت پیشرفته را در اولویت قرار دهید 

بعد از یادگیری اصول پایه‌ای جاوا اسکریپت، حالا زمان آن رسیده که به مباحث پیشرفته‌تر پرداخته و ویژگی‌های جذاب‌تری مثل Promises و callbacks را یاد بگیرید. این مفاهیم در توسعه جاوا اسکریپت بسیار کاربردی خواهند بود. همچنین، برای دستیابی به مهارت‌های پیشرفته‌تر، باید توانایی مدیریت خطا، استفاده از async-await، آشنایی با ساختارهای داده‌ای مختلف، کار با ماژول‌ها و حتی برنامه‌نویسی شی‌گرا (OOP) را هم به‌دست آورید.

۴. با استانداردهای ECMAScript آشنا شوید 

بعد از طی کردن مراحل قبلی، گام بعدی در مسیر یادگیری جاوا اسکریپت، تمرکز بر ECMAScript است. جاوا اسکریپت در سال ۱۹۹۷ به‌عنوان یک استاندارد رسمی به نام ECMAScript معرفی شد و از آن زمان تاکنون پیشرفت زیادی کرده است.

 این زبان با نسخه‌های مختلفی مثل ES1 ،ES2 ،ES3 ،ES5 و نسخه مهم ES6 توسعه‌یافته است. این به‌روزرسانی‌ها باعث بهبود و استاندارد شدن جاوا اسکریپت شده است.

نسخه جدید این زبان برنامه‌نویسی به نام «ES2023» امکانات جدیدی اضافه کرده که کار با این زبان را راحت‌تر و انعطاف‌پذیرتر می‌کند. این قابلیت‌ها، همراه با پشتیبانی بیشتر مرورگرها و به‌روزرسانی‌های مستمر، جاوا اسکریپت را همچنان به یک ابزار قدرتمند برای توسعه‌دهندگان وب تبدیل می‌کند. آشنایی با این تغییرات به شما کمک می‌کند تا از جاوا اسکریپت بهتر و کارآمدتر استفاده کنید.

۵. یادگیری کار با APIها را در برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت فراموش نکنید

گاهی اوقات برنامه شما به تمامی داده‌های موردنیاز دسترسی ندارد و باید اطلاعات را از منابع دیگر دریافت یا ارسال کنید. به همین دلیل، آشنایی با APIها یکی از مهارت‌های ضروری برای هر توسعه‌دهنده است. پیش از شروع به یادگیری جاوا اسکریپت، بهتر است با مفاهیم API آشنا شوید، چون:

• می‌توانید داده‌ها را از سرورها دریافت و ارسال کنید.
• از APIهای رایگان مثل RandomUserMe یا OpenWeatherMap استفاده کنید.
• با استفاده از متدهای fetch() و async/await، ارتباط موثری با APIها برقرار خواهید کرد.

این مهارت‌ها به شما کمک می‌کنند تا تعاملات بهینه و کارآمدی با سرویس‌ها و داده‌ها داشته باشید.

۶. ماژول‌ها (Modules) را بشناسید و استفاده بهینه از آن‌ها را یاد بگیرید

ماژول‌ها برای وارد کردن فایل‌ها یا بخش‌هایی از کد به فایل‌های دیگر استفاده می‌شوند. بدون ماژول‌ها، هیچ فریمی‌ورکی وجود نخواهد داشت، چون این ابزارها باعث می‌شوند که همه چیز به‌درستی کنار هم قرار بگیرد.

ماژول‌های ES6 و تایپ‌اسکریپت، ابزارهایی مثل پارسل (Parcel)، وب‌پک (Webpack) و بابل (Babel) و مفهوم اکسپورت پیش‌فرض (Export Default) از جمله مباحث مهم در این زمینه هستند.

اگر ماژول‌های ES6 را یاد بگیرید، با تایپ‌اسکریپت هم مشکلی نخواهید داشت. ولی از آنجا که مرورگرها به‌طور مستقیم از ماژول‌ها پشتیبانی نمی‌کنند، برای کامپایل کردن ماژول‌ها نیاز به ابزارهایی مثل پارسل یا وب‌پک به همراه بابل دارید.

ممکن است نام NPM (Node Package Manager) را شنیده باشید. NPM ابزاری قدرتمند است که مدیریت پکیج‌ها و وابستگی‌های پروژه‌ها را برای شما آسان می‌کند. یادگیری ماژول‌ها اهمیت زیادی دارد، چرا که:

• استفاده از کتابخانه‌ها و ابزارهای خارجی راحت‌تر می‌شود.
• می‌توانید کدها را به بخش‌های کوچکتر و قابل استفاده دوباره تقسیم کنید.
• با استفاده از دستورات import و export مدیریت کدها ساده‌تر و شفاف‌تر می‌شود.

۷. آشنایی با فریمورک‌ها و کتابخانه‌های JS را از یاد نبرید

بعد از یادگیری جاوا اسکریپت، نوبت به فریمورک‌ها و کتابخانه‌های آن می‌رسد. فریمورک‌های محبوب شامل Node.js ،jQuery ،Vue.js و Angular هستند. علاوه‌براین، کتابخانه‌هایی مثل React و Redux هم وجود دارند که با یادگیری آن‌ها می‌توانید پروژه‌های خود را سریع‌تر و کارآمدتر توسعه دهید.

۸. ابزارهای توسعه جاوا اسکریپت را بشناسید

مطالعه ابزارهای مختلف توسعه یکی از بخش‌های مهم در یادگیری جاوا اسکریپت است. ابزارهایی مثل IDEها، مدیران بسته‌های جاوااسکریپت و ابزارهای اشکال‌زدایی و تست برای رسیدن به موفقیت شما ضروری هستند.

۹. مفاهیم کلاس‌ها (Classes) را در جاوا اسکریپت درک کنید

کلاس‌ها در فریم‌ورک‌های React و Angular استفاده زیادی دارند. با این حال، قبل از شروع به یادگیری هر کدام از این فریم‌ورک‌ها، پیشنهاد می‌شود که ابتدا با مفاهیم کلاس‌ها و ارث‌بری آشنا شوید. مفاهیم اصلی که باید به آن‌ها توجه کنید عبارت‌اند از:

• ساختار کلاس
• سازنده‌ها
• متدها و ویژگی‌ها
• ایجاد نمونه از کلاس
• گسترش کلاس‌ها

۱۰. نحوه استفاده از توابع Arrow در جاوا اسکریپت را یاد بگیرید

توابع AF روشی ساده‌تر برای نوشتن Function Expression هستند. در واقع، این توابع نسخه‌های جمع‌وجورتر توابع معمولی به شمار می‌آیند. آن‌ها فشرده‌تر بوده و در برخی مواقع مزایای خاصی از نظر محدوده (Scope) دارند.

• این روش منجر به کد تمیزتر و کوتاه‌تری می‌شود.
• محدوده (Scope) و رفتار Lexical this تعریف می‌شوند.
• توابع Arrow بخشی از استاندارد نوین نوشتن کد در جاوا اسکریپت هستند.

۱۱. با نحوه ایجاد و استفاده از Promises و درخواست‌های Asynchronous آشنا شوید

بسیاری از درخواست‌ها و پاسخ‌های ناهمزمان (Asynchronus Requests) از پرامیس‌ها (Promises) استفاده می‌کنند، زیرا این روش نسبت به کال‌بک‌ها ( Callbacks) بهتر است. پس، یاد بگیرید که چطور Promises را ایجاد و دریافت کنید.

• سینتکس استاندارد برای این کار .then() و .catch() است.
• استفاده از Async/Await اختیاری است، ولی توصیه می‌شود.

همچنین، یاد بگیرید که چگونه از Fetch API برای ارسال درخواست‌های HTTP استفاده کنید.

۱۲. مفهوم Destructuring را یاد بگیرید و کدهای خود را ساده‌تر کنید

مقدارهای موجود در اشیا و آرایه‌ها را به سادگی استخراج کنید. این روش در فریم‌ورک‌ها بسیار متداول است و به تمیزی و قابل فهم‌تر بودن کد کمک می‌کند، مثل:

const { name, email } = user;
const { name, email, address: { city } } = user;

فرض کنید شیئی به نام user دارید که شامل نام، ایمیل، آدرس و ممکن است فیلدهای دیگری باشد. در اینجا، تنها نام و ایمیل را از آن استخراج کرده و در متغیرهای name و email ذخیره کنید. این کار با استفاده از آکولادها انجام می‌شود تا مقادیر مورد نظر به‌راحتی استخراج شوند.

۱۳. مفهوم کامپوننت‌ها و وضعیت (State) را درک کنید

رابط‌های کاربری از اجزای مختلفی تشکیل می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و وضعیت خاص خود را دارند.

هر کامپوننت می‌تواند داده‌ها و وضعیت خود را به‌طور مستقل مدیریت کند. با این حال، وضعیت کلی برنامه توسط مدیر وضعیت‌هایی مثل Redux یا Vuex کنترل می‌شود.

 این کامپوننت‌ها می‌توانند به‌صورت تودرتو (والد و فرزند) یا در سیستم مسیریابی (روتر) استفاده شوند. وقتی HTML ،CSS و JavaScript را یاد می‌گیرید، این نکته را متوجه می‌شوید که هر کدام وظیفه خاصی دارند: 

• HTML ساختار را می‌سازد
•  CSS استایل‌دهی را انجام می‌دهد 
•  JavaScript مسئول عملکرد داینامیک است

در زبان جاوا اسکریپت شما با انتخاب عناصر از DOM و انجام تمام کارها در یک جا سروکار دارید، ولی در فریم‌ورک‌ها این‌طور نیست.

 در فریم‌ورک‌ها، رابط کاربری به اجزای کوچکتر و مستقل تقسیم می‌شود. به این معنی که هر بخش از رابط کاربری، مثل نوار منو، نوار جستجو یا هر بخش دیگر باید به‌عنوان یک واحد مستقل با ویژگی‌های نمایش (علامت‌گذاری) و عملکرد در نظر گرفته شود. در فریم‌ورک‌هایی مثل React، حتی استایل‌ها هم ممکن است درون همین کامپوننت‌ها قرار بگیرند.

به‌طورکلی، یادگیری این مفاهیم قبل از شروع کار با جاوا اسکریپت و فریم‌ورک‌ها نه‌تنها شما را برای این مسیر به خوبی آماده می‌کند، بلکه روند یادگیری فریم‌ورک‌های جدید را هم برایتان راحت‌تر خواهد کرد.

چه فرصت‌های شغلی با مهارت جاوا اسکریپت وجود دارد؟

با تسلط بر زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت، دنیای جدیدی از فرصت‌های شغلی به روی شما باز می‌شود. از جمله این مشاغل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• توسعه‌دهنده وب
• توسعه‌دهنده اپلیکیشن موبایل
• توسعه‌دهنده بازی
• توسعه‌دهنده بک‌اند
• توسعه‌دهنده فرانت‌اند
• مهندس نرم‌افزار
• توسعه‌دهنده فول استک
• مشاور جاوااسکریپت

این مهارت می‌تواند شما را به یکی از حرفه‌ای‌ترین‌ها در این حوزه تبدیل کند و مسیرهای شغلی متنوع و هیجان‌انگیزی را پیش پای شما بگذارد. همچنین، اگر می‌خواهید با ویژگی‌های زبان‌های برنامه‌نویسی جاوا و جاوااسکریپت آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ «تفاوت جاوا و جاوااسکریپت» را مطالعه کنید

با جاوا اسکریپت تجربه کاربری بی‌نظیر خلق کنید

یادگیری جاوا اسکریپت برای کسانی که تازه شروع کرده‌اند، ممکن است کمی ترسناک و پیچیده به نظر برسد. شاید حتی فکر کنید که از پسش برنمی‌آیید. ولی، باید بدانید که مهم این است که گام‌به‌گام پیش بروید. ابتدا مفاهیم پایه را یاد بگیرید، سپس به سراغ مفاهیم پیشرفته‌تر بروید و بعد از آن فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌ها را بررسی کنید.

 اگر این مسیر را به درستی طی کنید، می‌توانید به یک توسعه‌دهنده حرفه‌ای جاوا اسکریپت تبدیل شوید. در این مطلب، مسیر یادگیری جاوا اسکریپت را برای شما توضیح دادیم. شما چه مسیری را برای یادگیری انتخاب کرده‌اید یا می‌خواهید پیش بگیرید؟

سوالاتی که درباره نقشه راه جاوا اسکریپت می‌پرسید

همه چیز درباره پیش‌نیازهای یادگیری جاوا اسکریپت را بررسی کردیم. ممکن است هنوز سوالاتی در ذهن شما مانده باشد، که در ادامه به آن‌ها پاسخ می‌دهیم: